Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite

DEHB, çoğunlukla çocukluk döneminde başlayan ve yetişkinlikte devam edebilen bir nörogelişimsel bozukluktur. Bu bozukluk, dikkat eksikliği, dürtü kontrolü zorluğu ve hiperaktivite gibi belirgin özelliklere sahiptir. DEHB, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir ve öğrenme, iş, ve sosyal ilişkiler gibi alanlarda sorunlara yol açabilir.

DEHB’nin Belirtileri Nelerdir?

DEHB’nin belirtileri, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtü kontrolünün zorlanması şeklinde özetlenebilir. İşte bu belirtilerin bazı örnekleri:

Dikkat Eksikliği Belirtileri

1. Dikkatin Toplanamama: Kişi, görevlerine odaklanmakta zorlanır ve dikkati hızla dağılabilir.
2. İşlerini Bitirememe: Görevleri tamamlamakta güçlük yaşar, projeleri veya işleri bitirme konusunda sorunlar yaşar.
3. Düzensizlik: Eşyalarını kaybetme, düzensizlik, işleri unutma gibi durumlar sıkça görülebilir.
4. Detayları Gözden Kaçırma: İnce detayları atlamak veya önemsememek gibi bir eğilim gösterebilir.
5. Organize Olamama: Görevleri veya zamanı iyi yönetememe, örgütleme becerilerinin zayıf olması.

Hiperaktivite Belirtileri

1. Sürekli Hareket Halinde Olma: Kişi, sürekli olarak yerinde duramaz, oturduğu yerde sık sık kıpır kıpır hareketler yapabilir.
2. Sessiz Olamama: Sessiz olma veya beklemeyi zor bulma, dürtüsellik belirtilerinin bir parçasıdır.
3. Kendini İfade Etme: Fiziksel olarak hareket etme veya düşünmeden konuşma gibi kendini ifade etme eğilimleri.
4. Dışarıda Oynamak: Çocuklarda, sınıf veya toplantı sırasında dışarıda oynamak gibi davranışlar görülebilir.
5. Dürtü Kontrolü Zorluğu Belirtileri: Aniden davranış değiştirme, sık sık başkalarının konuşmasını veya sırasını kesme, sabırsızlık gibi belirtiler.

DEHB’nin Tedavisi Nedir?

DEHB tedavisi, kişiye özgü olmalıdır ve multidisipliner bir yaklaşım gerektirebilir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

1. İlaç Tedavisi: DEHB semptomlarını kontrol altına almak için doktorlar tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar stimulan ve non-stimulan ilaçlar olmak üzere iki kategoriye ayrılabilir.
2. Psikoterapi (Konuşma Terapisi): Terapi, DEHB semptomlarını anlamaya, dürtü kontrolünü geliştirmeye ve işlevselliği artırmaya yardımcı olabilir. Bilişsel davranış terapisi (BDT) ve davranış terapisi en sık kullanılan terapi türleridir.
3. Eğitim ve Davranış Terapileri: Özellikle çocuklar için uyarlanmış eğitim ve davranış terapileri, işlevselliği artırmak ve belirtileri yönetmek için önemlidir.
4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve uyku düzeni, DEHB semptomlarını yönetmeye yardımcı olabilir.
5. Aile Destek ve Eğitimi: DEHB tanısı almış bireylerin ailelerine eğitim ve destek hizmetleri sunulabilir.

DEHB İnsanlarda Görülme Oranı Nedir?

DEHB, dünya genelinde oldukça yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. Görülme sıklığı coğrafi bölgeye, yaşa ve cinsiyete göre değişebilir. Özellikle çocuklarda, ABD’de yaklaşık olarak %5 ila %10 arasında görüldüğü tahmin edilmektedir. Ancak bu oranlar ülkeden ülkeye değişebilir.

Yetişkinlerde DEHB sıklığı, çocuklarda olduğu kadar net değildir. Ancak bazı tahminlere göre, yetişkinlerin %2 ila %5’i DEHB semptomları yaşayabilir.

DEHB Genetik midir? Nesilden Nesile Aktarılır mı?

DEHB’nin gelişiminde genetik faktörler önemli bir rol oynamaktadır. Aile geçmişi ile DEHB riski arasında bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir. Ancak genetik faktörlerin yanı sıra çevresel etkenlerin de DEHB’ye etki ettiği düşünülmektedir. Genetik yatkınlık, çevresel faktörlerle bir araya geldiğinde DEHB’nin ortaya çıkmasına yol açabilir.

Sonuç olarak, DEHB’nin karmaşık bir etiyolojisi vardır ve genetik faktörler sadece bir bileşenidir. DEHB’nin nedenleri üzerine yapılan araştırmalar devam etmektedir. Önemli olan, DEHB semptomlarını yönetmek ve gerektiğinde tedaviye başlamaktır. Bu, bir sağlık profesyonelinin gözetiminde yapılmalıdır.